Διαγραφή χρεών πανεπιστημιακών προς τα ΑΕΙ. Ένα ακόμη λάθος μήνυμα.

 

Ο νομοθέτης με τον  2530/1997 έκρινε ότι κάθε καθηγητής ΑΕΙ που χρησιμοποιεί τον τίτλο του στο ιδιωτικό του επαγγελματικό γραφείο επωφελείται οικονομικά από αυτήν, άρα πρέπει να καταθέτει στον Ειδικό Λογαριασμό του Πανεπιστημίου του ένα μικρό ποσό των κερδών του ώστε να επωφελούνται εξίσου και τα ΑΕΙ που δίνουν το «όνομα» στους καθηγητές τους. Το ποσοστό που είχε καθιερωθεί αρχικώς στο 30% επί των ακαθαρίστων εσόδων, έγινε 15% επί των ακαθάριστων εσόδων μέχρι το 2011, 10% επί των ακαθάριστων εσόδων μέχρι το 2014, 7% επί των καθαρών εσόδων μέχρι το 2016, 7% επί των ακαθάριστων εσόδων από το 2016 έως το 2018. Με το άρθρο 35 του ν. 4559/2018 (Α΄142) ορίστηκε ότι οι Καθηγητές και υπηρετούντες λέκτορες πλήρους απασχόλησης των Α.Ε.Ι., που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα ατομικώς ή μέσω εταιρίας οφείλουν να αποδίδουν ποσοστό επτά τοις εκατό (7%) επί των καθαρών εισοδημάτων που προέρχονται από επιχειρηματική δραστηριότητα από το έτος 2018 και εξής (δηλαδή η αρχή έγινε επί υπουργίας Γαβρόγλου). Με τις διατάξεις του άρθρου 29 του ν. 4713/2020 (Α΄ 147) τροποποιήθηκε η παρ. 3 του άρθρου 23 του ν. 4009/2011, και θεσπίστηκαν έτι περαιτέρω ευνοϊκές ρυθμίσεις (περιγράφονται και στην ανακοίνωση του Ε.Λ.Κ.Ε. του Ε.Κ.Π.Α. 16/12/2020).

Με σκοπό την ρύθμιση και την είσπραξη των οφειλών, εκδόθηκαν η υπ’ αριθμ. 165788/Ζ2/4.12.2020 Απόφαση των Υφυπουργών Οικονομικών, Παιδείας και Θρησκευμάτων και του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Β΄5351) σχετική με τη διαδικασία χορήγησης των φορολογικών στοιχείων από το 2020 από την Α.Α.Δ.Ε και η υπ’ αριθμ. 166485/Ζ2/ 8.12.2020 Απόφαση του Υφυπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων (Β΄ 5397) σχετικά με τις διαδικασίες υποβολής και εξέτασης ένστασης.

Το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων εξέδωσε την με αρ. πρωτ. 422/10.12.2020 εγκύκλιο (ΑΔΑ:96ΡΕ46ΜΤΛΗ-6ΜΨ) με την οποία παρέχονται διευκρινίσεις σχετικά με τη διαδικασία είσπραξης των οφειλών των Καθηγητών και υπηρετούντων λεκτόρων πλήρους απασχόλησης των Α.Ε.Ι. από την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας σε εφαρμογή της παρ. 3 του άρθρου 23 του ν. 4009/2011. Με βάση αυτή, η Επιτροπή Ερευνών και Διαχείρισης του Ε.Λ.Κ.Ε. κάθε Α.Ε.Ι. έστειλαν ειδοποιήσεις για την πληρωμή των βεβαιωμένων οφειλών.

Παρόλες τις παραπάνω ρυθμίσεις και εντελώς ξαφνικά (η αλήθεια είναι πως όχι και τόσο γιατί ο κ. Συρίγος ανέλαβε ως υφυπουργός στις 4/1/2021) η υπουργός κ. Κεραμέως έφερε τροπολογία που ενσωματώθηκε στον  4821/2021   (Άρθρο 113. Ρυθμίσεις σχετικά με τη διαδικασία απόδοσης της κράτησης επί των εισοδημάτων των μελών ΔΕΠ από την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας) με την οποία ουσιαστικά απαλλάσσονται από την καταβολή των οφειλών που δημιουργήθηκαν πριν 2009.

Όμως με αυτές τις ρυθμίσεις, η διαγραφή των χρεών τους προς τον Ειδικό Λογαριασμό Κονδυλίων Ερευνας  των Ιδρυμάτων τους, στέρησε τα πανεπιστήμια της χώρας, σε περίοδο μάλιστα πολυετούς υποχρηματοδότησής τους, δεκάδες εκατομμύρια ευρώ. Αφετέρου υπήρχαν αρκετοί, συνεπείς πανεπιστημιακοί δάσκαλοι, οι οποίοι θεωρούν ότι  η ψηφισθείσα ρύθμιση για τις εκκρεμείς οφειλές μελών ΔΕΠ είναι ελλιπής και μεροληπτική, καθώς εξαιρεί προκλητικά όσους τήρησαν τον νόμο και κατέβαλαν τις οφειλές τους.

Για να δικαιολογήσει τις επιλογές η υπουργός (ή καλύτερα ο υφυπουργός) είπε ότι αυτά δεν μπορούν να εισπραχθούν από τις υπηρεσίες του υπ. Οικονομικών. Ως δικαιολογία προφανώς δεν στέκει αφού οι οφειλές μπορούσαν  να εισπραχθούν από τις Ε.Λ.Κ.Ε. των Α.Ε.Ι. αφού κάτι τέτοιο είχε ρυθμιστεί με την υπ’ αριθμ. 165788/Ζ2/4.12.2020 Απόφαση των Υφυπουργών Οικονομικών, Παιδείας και Θρησκευμάτων και του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Β΄5351);

Ένα από τους άλλους λόγους που επικαλέστηκε είναι ότι “οι υπόχρεοι δεν διαθέτουν τα απαιτούμενα μέσα απόδειξης να αμφισβητήσουν το ύψος των οφειλόμενων ποσών, με αποτέλεσμα να πλήττεται το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα της προηγούμενης ακρόασης. Υπενθυμίζεται, δε, ότι κάθε πολίτης έχει υποχρέωση να τηρεί τα φορολογικά του στοιχεία μόνο για πέντε έτη (αντίστοιχα πενταετής είναι και ο χρόνος παραγραφής φορολογικών απαιτήσεων), συνεπώς διαπιστώθηκε έκδηλη αδυναμία πολλών φερόμενων ως υπόχρεων να αποδείξουν ότι δεν έχουν σχετική υποχρέωση καταβολής.”  Θεωρούμε ότι και αυτή η δικαιολογία δεν στέκει αφού ο πολίτης έχει υποχρέωση να τηρεί τα φορολογικά του στοιχεία μόνο για πέντε έτη η ρύθμιση θα έπρεπε να αφορά τα 2014 ή 2015 αφού έχει ήδη περάσει η πενταετία.

Μεταξύ άλλων η τροπολογία προκαλεί την αίσθηση της προδοσίας της εμπιστοσύνης που αισθάνονται όσοι ήταν συνεπείς στις υποχρεώσεις τους και όσοι πιστεύουν στις αρχές της χρηστής διοίκησης και θέτει το εξής ερώτημα. Για ποιο λόγο κάποιοι να μην στον πειρασμό να περιμένουν μια ανάλογη διάταξη τα επόμενα χρόνια; Τι στιγμή μάλιστα που αντί για ποινές όπως προέβλεπαν οι εκδοθείσες  ΚΥΑ φαίνεται ότι το υπουργείο θέλησε μετά από ασφυκτικές πιέσεις να ανταμείψει τους ασυνεπείς που τελικά βρέθηκαν να είναι ωφελημένοι.

Είναι προφανές ότι ουσιαστικό ρόλο στην απότομη στροφή του ΥΠΑΙΘ έπαιξε η είσοδος του υφυπουργού Άγγελου Συρίγου στο υπουργείο, ο οποίος μάλιστα με άρθρο του στην Καθημερινή υπεραμύνθηκε των αποφάσεών του και δεν παρέλειψε να ειρωνευτεί τους συνεπείς συναδέλφους του κάνοντας λόγο για ”...Ηρακλείς που έχουν ξεσπαθώσει…”.

Χωρίς αμφιβολία και σε αυτή την περίπτωση οι διαχειριστές του κράτους στέλνουν λάθος μήνυμα σε όλους εκείνους που είναι συνεπείς και πληρώνουν τις εισφορές τους. Αλλά προφανώς δεν είναι η μοναδική περίπτωση. Ανέκαθεν το Ελληνικό κράτος στέλνει τέτοιου είδους μηνύματα και όλοι οι πολίτες αυτής της χώρας γνωρίζουν πια ότι αυτός είναι ο κανόνας και όχι η εξαίρεση.

 

Γκιμίσης Βασίλης   M.Εd.  Μαθηματικός