Διαγραφή χρεών πανεπιστημιακών προς τα ΑΕΙ. Ένα ακόμη λάθος μήνυμα.

 

Ο νομοθέτης με τον  2530/1997 έκρινε ότι κάθε καθηγητής ΑΕΙ που χρησιμοποιεί τον τίτλο του στο ιδιωτικό του επαγγελματικό γραφείο επωφελείται οικονομικά από αυτήν, άρα πρέπει να καταθέτει στον Ειδικό Λογαριασμό του Πανεπιστημίου του ένα μικρό ποσό των κερδών του ώστε να επωφελούνται εξίσου και τα ΑΕΙ που δίνουν το «όνομα» στους καθηγητές τους. Το ποσοστό που είχε καθιερωθεί αρχικώς στο 30% επί των ακαθαρίστων εσόδων, έγινε 15% επί των ακαθάριστων εσόδων μέχρι το 2011, 10% επί των ακαθάριστων εσόδων μέχρι το 2014, 7% επί των καθαρών εσόδων μέχρι το 2016, 7% επί των ακαθάριστων εσόδων από το 2016 έως το 2018. Με το άρθρο 35 του ν. 4559/2018 (Α΄142) ορίστηκε ότι οι Καθηγητές και υπηρετούντες λέκτορες πλήρους απασχόλησης των Α.Ε.Ι., που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα ατομικώς ή μέσω εταιρίας οφείλουν να αποδίδουν ποσοστό επτά τοις εκατό (7%) επί των καθαρών εισοδημάτων που προέρχονται από επιχειρηματική δραστηριότητα από το έτος 2018 και εξής (δηλαδή η αρχή έγινε επί υπουργίας Γαβρόγλου). Με τις διατάξεις του άρθρου 29 του ν. 4713/2020 (Α΄ 147) τροποποιήθηκε η παρ. 3 του άρθρου 23 του ν. 4009/2011, και θεσπίστηκαν έτι περαιτέρω ευνοϊκές ρυθμίσεις (περιγράφονται και στην ανακοίνωση του Ε.Λ.Κ.Ε. του Ε.Κ.Π.Α. 16/12/2020).

Με σκοπό την ρύθμιση και την είσπραξη των οφειλών, εκδόθηκαν η υπ’ αριθμ. 165788/Ζ2/4.12.2020 Απόφαση των Υφυπουργών Οικονομικών, Παιδείας και Θρησκευμάτων και του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Β΄5351) σχετική με τη διαδικασία χορήγησης των φορολογικών στοιχείων από το 2020 από την Α.Α.Δ.Ε και η υπ’ αριθμ. 166485/Ζ2/ 8.12.2020 Απόφαση του Υφυπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων (Β΄ 5397) σχετικά με τις διαδικασίες υποβολής και εξέτασης ένστασης.

Το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων εξέδωσε την με αρ. πρωτ. 422/10.12.2020 εγκύκλιο (ΑΔΑ:96ΡΕ46ΜΤΛΗ-6ΜΨ) με την οποία παρέχονται διευκρινίσεις σχετικά με τη διαδικασία είσπραξης των οφειλών των Καθηγητών και υπηρετούντων λεκτόρων πλήρους απασχόλησης των Α.Ε.Ι. από την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας σε εφαρμογή της παρ. 3 του άρθρου 23 του ν. 4009/2011. Με βάση αυτή, η Επιτροπή Ερευνών και Διαχείρισης του Ε.Λ.Κ.Ε. κάθε Α.Ε.Ι. έστειλαν ειδοποιήσεις για την πληρωμή των βεβαιωμένων οφειλών.

Παρόλες τις παραπάνω ρυθμίσεις και εντελώς ξαφνικά (η αλήθεια είναι πως όχι και τόσο γιατί ο κ. Συρίγος ανέλαβε ως υφυπουργός στις 4/1/2021) η υπουργός κ. Κεραμέως έφερε τροπολογία που ενσωματώθηκε στον  4821/2021   (Άρθρο 113. Ρυθμίσεις σχετικά με τη διαδικασία απόδοσης της κράτησης επί των εισοδημάτων των μελών ΔΕΠ από την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας) με την οποία ουσιαστικά απαλλάσσονται από την καταβολή των οφειλών που δημιουργήθηκαν πριν 2009.

Όμως με αυτές τις ρυθμίσεις, η διαγραφή των χρεών τους προς τον Ειδικό Λογαριασμό Κονδυλίων Ερευνας  των Ιδρυμάτων τους, στέρησε τα πανεπιστήμια της χώρας, σε περίοδο μάλιστα πολυετούς υποχρηματοδότησής τους, δεκάδες εκατομμύρια ευρώ. Αφετέρου υπήρχαν αρκετοί, συνεπείς πανεπιστημιακοί δάσκαλοι, οι οποίοι θεωρούν ότι  η ψηφισθείσα ρύθμιση για τις εκκρεμείς οφειλές μελών ΔΕΠ είναι ελλιπής και μεροληπτική, καθώς εξαιρεί προκλητικά όσους τήρησαν τον νόμο και κατέβαλαν τις οφειλές τους.

Για να δικαιολογήσει τις επιλογές η υπουργός (ή καλύτερα ο υφυπουργός) είπε ότι αυτά δεν μπορούν να εισπραχθούν από τις υπηρεσίες του υπ. Οικονομικών. Ως δικαιολογία προφανώς δεν στέκει αφού οι οφειλές μπορούσαν  να εισπραχθούν από τις Ε.Λ.Κ.Ε. των Α.Ε.Ι. αφού κάτι τέτοιο είχε ρυθμιστεί με την υπ’ αριθμ. 165788/Ζ2/4.12.2020 Απόφαση των Υφυπουργών Οικονομικών, Παιδείας και Θρησκευμάτων και του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Β΄5351);

Ένα από τους άλλους λόγους που επικαλέστηκε είναι ότι “οι υπόχρεοι δεν διαθέτουν τα απαιτούμενα μέσα απόδειξης να αμφισβητήσουν το ύψος των οφειλόμενων ποσών, με αποτέλεσμα να πλήττεται το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα της προηγούμενης ακρόασης. Υπενθυμίζεται, δε, ότι κάθε πολίτης έχει υποχρέωση να τηρεί τα φορολογικά του στοιχεία μόνο για πέντε έτη (αντίστοιχα πενταετής είναι και ο χρόνος παραγραφής φορολογικών απαιτήσεων), συνεπώς διαπιστώθηκε έκδηλη αδυναμία πολλών φερόμενων ως υπόχρεων να αποδείξουν ότι δεν έχουν σχετική υποχρέωση καταβολής.”  Θεωρούμε ότι και αυτή η δικαιολογία δεν στέκει αφού ο πολίτης έχει υποχρέωση να τηρεί τα φορολογικά του στοιχεία μόνο για πέντε έτη η ρύθμιση θα έπρεπε να αφορά τα 2014 ή 2015 αφού έχει ήδη περάσει η πενταετία.

Μεταξύ άλλων η τροπολογία προκαλεί την αίσθηση της προδοσίας της εμπιστοσύνης που αισθάνονται όσοι ήταν συνεπείς στις υποχρεώσεις τους και όσοι πιστεύουν στις αρχές της χρηστής διοίκησης και θέτει το εξής ερώτημα. Για ποιο λόγο κάποιοι να μην στον πειρασμό να περιμένουν μια ανάλογη διάταξη τα επόμενα χρόνια; Τι στιγμή μάλιστα που αντί για ποινές όπως προέβλεπαν οι εκδοθείσες  ΚΥΑ φαίνεται ότι το υπουργείο θέλησε μετά από ασφυκτικές πιέσεις να ανταμείψει τους ασυνεπείς που τελικά βρέθηκαν να είναι ωφελημένοι.

Είναι προφανές ότι ουσιαστικό ρόλο στην απότομη στροφή του ΥΠΑΙΘ έπαιξε η είσοδος του υφυπουργού Άγγελου Συρίγου στο υπουργείο, ο οποίος μάλιστα με άρθρο του στην Καθημερινή υπεραμύνθηκε των αποφάσεών του και δεν παρέλειψε να ειρωνευτεί τους συνεπείς συναδέλφους του κάνοντας λόγο για ”...Ηρακλείς που έχουν ξεσπαθώσει…”.

Χωρίς αμφιβολία και σε αυτή την περίπτωση οι διαχειριστές του κράτους στέλνουν λάθος μήνυμα σε όλους εκείνους που είναι συνεπείς και πληρώνουν τις εισφορές τους. Αλλά προφανώς δεν είναι η μοναδική περίπτωση. Ανέκαθεν το Ελληνικό κράτος στέλνει τέτοιου είδους μηνύματα και όλοι οι πολίτες αυτής της χώρας γνωρίζουν πια ότι αυτός είναι ο κανόνας και όχι η εξαίρεση.

 

Γκιμίσης Βασίλης   M.Εd.  Μαθηματικός

 

 

 

Η ανύπαρκτη πρόληψη των δασικών πυρκαγιών

Κάθε καλοκαίρι γινόμαστε μάρτυρες πυρκαγιών που καταστρέφουν τους πολύτιμους δασικούς μας πνεύμονες και τις περιουσίες μας, ενώ δυστυχώς κινδυνεύουν ή/και χάνονται ανθρώπινες ζωές.

 Αντίθετα  με  άλλες  φυσικές  καταστροφές  όπως  οι  σεισμοί  ή  οι  ανεμοθύελλες,  οι  δασικές  πυρκαγιές είναι ασφαλώς ανάμεσα στις πιο προβλέψιμες. Όμως  μία ακόμη χρονιά, μπήκαμε στη μάχη των πυρκαγιών χωρίς να έχουμε ενισχύσει αποφασιστικά το κυριότερο μέσο προστασίας των δασών μας, την πρόληψη. 

 

Σύμφωνα με δημοσιεύματα, από το συνολικό ποσό των 241.000.000 ευρώ ανά έτος που έχει διατεθεί για τη δασοπροστασία από διάφορες πηγές (ΠΔΕ, Πράσινο Ταμείο, ΕΣΠΑ, κ.λπ.) κατά την πενταετία 2015-2020 στις αρμόδιες Υπηρεσίες (Δασικές Υπηρεσίες Αποκεντρωμένων Διοικήσεων, Περιφέρειες, Δήμους, Πυροσβεστικό Σώμα), μόνο ένα μικρό ποσοστό αφορά στην πρόληψη. Το μεγαλύτερο ποσοστό (της τάξης του 70-80%) φαίνεται να έχει διατεθεί για δράσεις καταστολής, γεγονός που δείχνει τη γενικότερη τάση για μονομερή ενίσχυση της καταστολής. Σύμφωνα με τα στοιχεία που προκύπτουν από το τρέχον ΕΣΠΑ, στον στόχο «Κλιματική Αλλαγή/Πρόληψη» που δύναται να χρηματοδοτήσει δράσεις πρόληψης και καταστολής δασικών πυρκαγιών, η ολοκλήρωση έργων αγγίζει μόνο το 25% του προϋπολογισμού. Από τα ποσά που έχουν διατεθεί μέχρι στιγμής, προκύπτει ότι το 82% έχει δοθεί για δράσεις καταστολής (κυρίως προμήθειες πυροσβεστικού/μηχανολογικού εξοπλισμού) και μόνο το 18% για δράσεις πρόληψης (π.χ. διαχείριση βλάστησης ή εξοπλισμό έγκαιρης ειδοποίησης). Η αδυναμία απορρόφησης των διαθέσιμων πόρων είναι χαρακτηριστική και σε άλλες περιπτώσεις. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του ευρωπαϊκού ερευνητικού προγράμματος PREVAIL, στο προηγούμενο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης 2007-2013, από τα 87.000.000 ευρώ που ήταν διαθέσιμα στην Ελλάδα για πρόληψη δασικών πυρκαγιών, απορροφήθηκε μόλις το 15%. Αξίζει να σημειωθεί πως στις άλλες μεσογειακές χώρες το ποσοστό άγγιξε το 80% επί των αντίστοιχων ποσών.

 

Σε εμπρησμό από αμέλεια οφείλεται η πυρκαγιά στα Γεράνεια Ορη (Μάιος 2021) που μετέτρεψε σε στάχτη τουλάχιστον 55.000 στρέμματα δάσους. Η μεγάλη πυρκαγιά στη Σταμάτα (Ιούνιος 2021) οφείλεται επίσης σε αμέλεια. Ο διωκτικός μηχανισμός συνέλαβε στο πλαίσιο του αυτοφώρου με την κατηγορία του εμπρησμού σε δάση (από αμέλεια και από πρόθεση) συνολικά 40 δράστες. Από τους δράστες αυτούς, οι 37, κατηγορήθηκαν για εμπρησμό σε δάση από αμέλεια και οι 3, για εμπρησμό σε δάση από πρόθεση. Παρόλα αυτά ουσιαστική ενημέρωση και στοχευμένη επικοινωνία από Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας με συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες (π.χ. εργάτες γης και περιστασιακούς αγρότες, εργαζόμενους σε εξωτερικούς χώρους σε περιοχές υψηλού κινδύνου, μελισσοκόμους), με σκοπό την ευαισθητοποίηση τους σε θέματα πρόληψης και αντιμετώπισης πυρκαγιών δεν είδαμε. Οι αναρτήσεις στον ιστότοπο της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας https://www.civilprotection.gr/el/dasikes-pyrkagies δεν είναι προσβάσιμες για πολλούς συμπολίτες μας αλλά και ελλιπείς. Μας λένε σε κάθε ευκαιρία ότι ενδιαφέρονται για το περιβάλλον και τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής αλλά φαίνεται ότι οι κατευθύνσεις για την επιτυχία αυτών των στόχων υποδεικνύονται από συγκεκριμένα κεφάλαια και με αμφισβητούμενες πολιτικές στοχεύσεις. Αν και η καταστροφή των δασών είναι μεγαλύτερο και διαχρονικό πρόβλημα η κυβέρνηση επέλεξε να ξοδέψει εκατομμύρια ευρώ για την ενημέρωση σχετικά με τα θέματα της πανδημίας και των εμβολίων και ελάχιστα για την ενημέρωση σε θέματα πρόληψης των πυρκαγιών.

Ένας επίσης σημαντικός παράγοντας πρόληψης είναι η εναλλακτική διαχείριση της καύσιμης ύλης (EFI Discussion Paper 15, 2009) “Η τάση να υφίστανται μεγαλύτερες και περισσότερο καταστροφικές δασικές πυρκαγιές  είναι το τελικό αποτέλεσμα ελλειμματικών πολιτικών, οι οποίες είναι εντυπωσιακές στην  καταστολή της πυρκαγιάς αλλά υστερούν αναφορικά με τη διαχείριση της καύσιμης ύλης” (σ.51).  Αλλά και προς αυτήν την κατεύθυνση δυστυχώς είδαμε ότι η πολιτεία ελάχιστα δραστηριοποιείται. Σε κάθε περίπτωση απαιτείται ολοκληρωμένη ανάλυση των αιτιών των πυρκαγιών σε τοπικό επίπεδο με σκοπό την προσαρμογή του αντιπυρικού σχεδιασμού στο πρόβλημα.

Δυστυχώς παρά το βαρύ τίμημα που πληρώνουμε, κάθε χρόνο ετοιμαζόμαστε για την αντιπυρική περίοδο αποκλειστικά με στόχο την καταστολή ενώ οι ειδικοί επιμένουν ότι πρέπει να υπάρξει ισορροπία μεταξύ πρόληψης και καταστολής, καθώς η πρόληψη στηρίζει την καταστολή και όχι το αντίθετο.

 

Γκιμίσης Βασίλης   M.Εd.  Μαθηματικός