Ομιλία : Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την σεξουαλική κακοποίηση παιδιών
https://www.youtube.com/watch?v=Ce5EIT0bwT0
Το τραύμα από μια τέτοια εμπειρία μπορεί να διαρκέσει μια ζωή επηρεάζοντας αρνητικά την εκπαίδευση, τη καριέρα και την υγεία του θύματος.
Και δυστυχώς μένουν στην πλειονότητά τους κρυφά, γι’ αυτό χαρακτηρίζονται ως «κρυφά εγκλήματα».
Ένα παιδί που κακοποιείται είναι πιο πιθανό να κακοποιεί άλλους ως ενήλικας, με αποτέλεσμα η βία να μεταβιβάζεται από τη μια γενιά στην άλλη.
Το ζήτημα για την αντιμετώπιση υποθέσεων παιδικής κακοποίησης είναι να «ανοίξουν τα στόματα της κοινωνίας», που συχνά μένει σιωπηλή ακόμα και όταν γνωρίζει ή υποπτεύεται εξαιτίας μίας σειράς λόγων.
Ήταν απολύτως απαραίτητη η θέσπιση ενός θεσμικού πλαισίου αναφορικά με την πρόληψη της παιδικής κακοποίησης.
Η μηδενική ανοχή στην σεξουαλική βία κατά των παιδιών όμως, που επισημαίνεται στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης, θα πρέπει να λάβει επιτέλους σάρκα και οστά.
Είναι τουλάχιστον ανεπίτρεπτο να διαβάζουμε στις ειδήσεις ότι το Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο του Ρεθύμνου «στέλνει σπίτι του» τον 36χρονο κτηνοτρόφο από την Κίσσαμο που κατηγορείτο το 2021 για τουλάχιστον 10 αδικήματα, μεταξύ αυτών του βιασμού ανήλικης, της κατοχής παιδικού πορνογραφικού υλικού και της αποπλάνησης.
(;) Αυτή είναι η μηδενική ανοχή;
Μηδενική ανοχή σημαίνει αυστηρότατες ποινές.
Έξι και εννέα νέες εισαγγελικές παραγγελίες αντιστοίχως έφθασαν σε μόλις μία εβδομάδα στα γραφεία κοινωνικών υπηρεσιών δύο μεγάλων δήμων των νοτίων προαστίων, μόλις τον περασμένο μήνα.
«Ο ρυθμός των καταγγελιών επηρεάζεται από την επικαιρότητα», σχολιάζει κοινωνικός λειτουργός με 20ετή πείρα.
Ενώ συνεχίζει λέγοντας ότι: «Οι πολίτες προχώρησαν ταχύτερα σε καταγγελία απ’ ό,τι θα έκαναν σε έναν ουδέτερο χρόνο. Κατά μέσον όρο διερευνούμε 60-65 εισαγγελικές εντολές κάθε χρόνο».
Περίπου το 80% των καταγγελιών αφορούν παιδιά, τα οποία εκτιμάται ότι παραμελούνται ή κακοποιούνται.
Πρόκειται συνήθως για πολλαπλώς προβληματικές οικογένειες, όπου συνυπάρχουν εξαρτήσεις από ουσίες και αλκοόλ, χαμηλό μορφωτικό και οικονομικό επίπεδο.
Χωρίς, ωστόσο, να λείπουν και ευυπόληπτες οικογένειες, πέραν πάσης υποψίας, οι οποίες είναι και οι πιο δύσκολες στη διαχείριση, όπως λένε.
Το μεγάλο πρόβλημα μέχρι σήμερα είναι ότι κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά αν έχει αυξηθεί η σεξουαλική κακοποίηση των παιδιών στην Ελλάδα.
Κι αυτό γιατί, δεν υπάρχει τακτική, κεντρική καταγραφή των αντίστοιχων δεδομένων, μόνο κάποιες μεμονωμένες καταχωρήσεις.
Η τελευταία μεγάλη έρευνα που έκανε το Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού, για την κακοποίηση των παιδιών στην Ελλάδα ήταν πριν από δέκα χρόνια, και είχε δείξει ότι μόλις το 0,07% των περιστατικών των παιδιών που κακοποιούνται σεξουαλικά είχε καταγγελθεί.
Στην πραγματικότητα, 17% των παιδιών που μίλησε τότε ανώνυμα στους ερευνητές είχε δηλώσει σεξουαλική κακοποίηση ή παρενόχληση, με το 7,5% να δηλώνει ότι υπήρξε επαφή σώματος.
Παρότι δεν υπάρχουν συνολικά δεδομένα, φορείς όπως το Χαμόγελο του Παιδιού και το Σωματείο Ελίζα, εταιρεία κατά της κακοποίησης του παιδιού, δηλώνουν πως σημειώνεται αύξηση των αναφορών κακοποίησης των παιδιών στη χώρα.
Το πρώτο εξάμηνο του 2022, το Χαμόγελο του Παιδιού κατέγραψε αύξηση 27% στις αναφορές κακοποίησης και παραμέλησης παιδιών.
Οι 557 αναφορές αυτού του εξαμήνου αφορούσαν 964 παιδιά – τα 14 είχαν κακοποιηθεί σεξουαλικά.
Οι αριθμοί αποτυπώνουν την δραματική αύξηση των θυμάτων, αν και είναι βέβαιο ότι δεν αποτυπώνεται πλήρως η έκταση του προβλήματος.
Σύμφωνα με στοιχεία της Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας Θεσσαλονίκης, στο διάστημα 2004-2008 εξετάστηκαν 56 περιστατικά που αφορούσαν σεξουαλική κακοποίηση και 20 που αφορούσαν σωματική κακοποίηση, ενώ από το 2020 μέχρι σήμερα εξετάστηκαν 72 παιδιά με δεδομένες σωματικές βλάβες και 60 ανήλικα αγόρια και 88 ανήλικα κορίτσια για σεξουαλική κακοποίηση.
Από τους αριθμούς των εξεταζόμενων παιδιών προέκυψε θετικό αποτέλεσμα για σεξουαλική κακοποίηση στο 60%, ενώ στο 40% το αποτέλεσμα ήταν αρνητικό.
Τα έτη 2021 - 2022 παρατηρήθηκε (περαιτέρω) αυξητική τάση.
Οι ανήλικοι αντιμετωπίστηκαν κατά κανόνα στα εξωτερικά ιατρεία, ενώ νοσηλεύτηκαν σε ποσοστό 7-10%.
Το ίδιο χρονικό διάστημα, το 65%-75% των καταγγελιών για σεξουαλική κακοποίηση αφορούσε παιδιά ηλικίας 3-7 ετών, με το 92% των δραστών να προέρχεται από το άμεσο οικογενειακό περιβάλλον.
Τα παιδιά που κινδυνεύουν περισσότερο να υποστούν κάποια μορφή κακοποίησης είναι αυτά με ειδικές ανάγκες, διανοητική αναπηρία, νευρολογική διαταραχή και χρόνια νοσήματα.
Επίσης τα παιδιά που ζουν με γονείς ή φροντιστές που κάνουν κατάχρηση αλκοόλ ή ναρκωτικών, έχουν ψυχική ή νευρολογική διαταραχή ή εμπλέκονται σε εγκληματικές δραστηριότητες.
Στην ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΥΣΗ έχει κατατεθεί σχετική Ερώτηση στις 21/10 από την Βουλευτή κ. Αθανασίου, για την οποία περιμένουμε επίσημη απάντηση στα εξής σοβαρότατα ερωτήματα:
(;) Πόσες ακριβώς και ποιες κρατικές Δομές υφίστανται προς προστασία ανηλίκων θυμάτων, είτε από πράξεις γενετήσιας βίας, είτε από απόπειρες πράξεων που προσβάλλουν την γενετήσια αξιοπρέπεια;
(;) Συγκεκριμένα, όσον αφορά στο πρόσφατο σχετικό με τα της παρούσας περιστατικό του Κολωνού, που απασχολεί αυτήν την περίοδο την επικαιρότητα και στο οποίο εμπλέκεται χαμηλών οικονομικών δυνατοτήτων μονογονεϊκή οικογένεια με οκτώ παιδιά, ποια ακριβώς ήταν η συνδρομή της Πολιτείας για την πρόληψή του σε επίπεδο, τόσο Δημοτικών, όσο και Περιφερειακών ή άλλων αρμοδίων Υπηρεσιών;
(;) Υπάρχει διασύνδεση μεταξύ των αρμοδίων κρατικών Υπηρεσιών -νοσοκομείων, Αστυνομικών Αρχών, Δημοτικών ή/και Περιφερειακών Αρχών- προκειμένου, κατόπιν συντονισμένων ενεργειών των τελευταίων, να προκύπτει έγκαιρη παρέμβαση σε περιπτώσεις επαναλαμβανόμενων περιστατικών βίας και προσβολής της γενετήσιας αξιοπρέπειας ή ακόμη και απειλής για σχετική βία κατά ανηλίκων και ενηλίκων προσώπων, με σκοπό την πρόληψη ή αποτροπή, την αποτελεσματική αντιμετώπιση και εντέλει, την έγκαιρη καταστολή των ανωτέρω συμπεριφορών;
(;) Αν ναι, ποιες είναι οι σχετικές παρεμβάσεις στις οποίες έχουν δικαιοδοσία να προβαίνουν από κοινού ή κατά μόνας οι παραπάνω Υπηρεσίες;
Πέρα από την αναγκαία αύξηση της ευαισθητοποίησης στο γενικό πληθυσμό, έχουμε ακόμη πολύ δρόμο να διανύσουμε για να ενθαρρύνεται η αποκάλυψη από τα ίδια τα παιδιά-θύματα.
Είναι κρίσιμο να εντοπίζονται όσο το δυνατόν πιο νωρίς τα περιστατικά και να διερευνώνται εξονυχιστικά όλες οι καταγγελίες ή οι ενδείξεις ότι ένα παιδί κακοποιείται σεξουαλικά.
Με στόχο φυσικά την προστασία του παιδιού και την παραδειγματική τιμωρία του δράστη.
Ένα επίσης μεγάλο πρόβλημα που πρέπει να επιλυθεί άμεσα, είναι σύμφωνα με την προϊσταμένη της Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας Θεσσαλονίκης ότι δεν υπάρχει η κατάλληλη εκπαίδευση των παιδιάτρων ώστε να αναγνωρίζουν το πρόβλημα και δεν υπάρχει κατάλληλος χώρος, όπου μπορούν να διενεργηθούν όλα όσα απαιτούνται για πλήρη έλεγχο που δεν υποβάλλει το παιδί σε ταλαιπωρία.
Καθοριστικός θεωρείται και ο ρόλος του εκπαιδευτικού στην αναγνώριση της παιδικής κακοποίησης.
Ενδεχομένως θα πρέπει να υπάρξει σειρά σεμιναρίων ώστε να αναγνωρίζει ο εκπαιδευτικός τις ενδείξεις ότι ένας μαθητής είναι θύμα κακοποίησης ή παραμέλησης.
Αξίζει να αναφερθούμε στην «Ανεξάρτητη Έρευνα για τη Σεξουαλική Κακοποίηση Παιδιών» που προσφάτως δόθηκε στη δημοσιότητα στη Βρετανία, στην οποία κάποιες από τις τελικές συστάσεις που απευθύνει στην βρετανική κυβέρνηση η ερευνητική ομάδα που συνέταξε την έρευνα, εύκολα γίνεται αντιληπτό ότι αγγίζουν και την ελληνική πραγματικότητα, όπως για παράδειγμα, ότι θα πρέπει να αλλάξει η νομοθεσία για να διασφαλίζει ότι οι εταιρείες που παρέχουν διαδικτυακές υπηρεσίες και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης θα ελέγχουν καλύτερα την ηλικία των παιδιών.
Ταυτόχρονα ο μηχανισμός συνεργασίας μεταξύ των διαφόρων φορέων από το σχολείο και την αστυνομία μέχρι τις υπηρεσίες υγείας, θα πρέπει να ενισχυθεί ώστε να μην υπάρχουν καθυστερήσεις.
Θα πρέπει επίσης να αυξηθεί η γνώση γύρω από την σεξουαλική κακοποίηση, διότι η άγνοια και η σιωπή επιτρέπουν την αύξηση των περιστατικών παρόμοιων εγκλημάτων.
Υπάρχει δυστυχώς συχνά η πεποίθηση ότι η σεξουαλική κακοποίηση των παιδιών θα συμβεί «στους άλλους» και ότι
«κανένα παιδί που γνωρίζουμε προσωπικά», δεν θα επηρεαστεί από αυτό.
Πρέπει να πείσουμε την κοινωνία ότι αυτό μπορεί να επηρεάσει οποιοδήποτε παιδί.
Το να μη μιλάμε γι’ αυτό δεν σημαίνει ότι δεν συμβαίνει ή ότι δεν θα συμβεί στο μέλλον.
Πιο ανοιχτές συζητήσεις θα μπορούσαν να μειώσουν φυσικά και το στίγμα των θυμάτων που σχετίζονται με την κακοποίηση.
Να καταλάβουν ότι σε καμία περίπτωση ΔΕΝ ΦΤΑΙΝΕ!
Η εκπαίδευση, η συζήτηση αλλά και η σκληρή τιμωρία των δραστών μπορούν εν δυνάμει να αποτρέψουν την τέλεση παρόμοιων ειδεχθών περιστατικών.
Θα πρέπει επίσης να αυξηθεί ο αριθμός των αστυνομικών που είναι εξειδικευμένοι σε τέτοιες περιπτώσεις, ώστε οι διαδικασίες να τρέχουν γρηγορότερα.
Και το λέμε συνέχεια: αυξήστε τις ποινές φυλάκισης!
Ένας δράστης που μετά από λίγα χρόνια θα βγει πάλι έξω, όχι μόνο υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να το επαναλάβει, όπως έχουμε δει να γίνεται πολλές φορές, αλλά κάνει και τα ίδια τα θύματα να νιώθουν ότι τελικά δεν αποδόθηκε η δικαιοσύνη που έπρεπε.
Θα ήθελα να κλείσω με μερικούς στίχους γι’ αυτές τις αθώες ψυχές:
