Ποιοι είναι οι «αντικειμενικοί λόγοι ανωτέρας βίας» που επικαλείται η υπουργός σχετικά με τον υπολογισμό των απουσιών των μαθητών;

 

Στις 27/05/2021 το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων έστειλε οδηγίες (ενημέρωση) σχετικά με τη διαχείριση των απουσιών την σχολική χρονιά 2020-21 (Αρ. Πρωτ.: 59871/ΓΔ4). Με βάση  «…οι απουσίες οι οποίες έχουν καταχωρισθεί ή θα καταχωρισθούν και δεν οφείλονται σε υπαιτιότητα των μαθητών/τριών αλλά σε αντικειμενικούς λόγους ανωτέρας βίας, δεν θα προσμετρηθούν για τον χαρακτηρισμό της φοίτησης των μαθητών/τριών από τον Σύλλογο Διδασκόντων κατά το σχολικό έτος 2020-21».

Δηλαδή οι Σύλλογοι Διδασκόντων, μετά από εξέταση των απουσιών για κάθε μαθητή, είχαν το δικαίωμα να μη προσμετρήσουν τις απουσίες των μαθητών που δεν έγιναν με δική τους ευθύνη, κατά τη διάρκεια όλου του διδακτικού έτους, αλλά εξαιτίας  «αντικειμενικών λόγων ανωτέρας βίας». Στην Υ.Α. «οι αντικειμενικοί  λόγοι  ανωτέρας βίας» δεν διευκρινίζονταν. Σε σχετική ερώτηση της βουλευτού της Ελληνικής Λύσης, κ. Σ. Ασημακοπούλου (αρ. πρωτ. 6973/31-5-2021), η απάντηση του υπουργείου, σε αυτό το ερώτημα ήταν η μερική επανάληψη της Υ.Α. που έδινε δύο πιθανές περιπτώσεις «ανωτέρας βίας». Τη διακοπή ρεύματος την ώρα του μαθήματος και την κακή σύνδεση internet. Καμία άλλη διευκρίνηση. Θα αρκούσε μια δήλωση του μαθητή ή του γονέα/κηδεμόνα; Θα ήταν υποχρεωμένος να το ελέγξει την αλήθεια της δήλωσης; Ακόμη και αν ο σύλλογος θα ήθελε  να το ελέγξει, μπορούσε να ζητήσει πληροφορίες από τον πάροχο; Για δοθεί η οποιαδήποτε πληροφορία, τόσο από την ΔΕΗ όσο και από τον οποιοδήποτε πάροχο, χρειάζεται εντολή εισαγγελέα.

Τελικά με αυτή την απόφαση πέρασαν όλοι. Είτε απουσίαζαν συνειδητά είτε όχι.

Προφανώς θα πουν κάποιοι ότι ήταν μια ιδιαίτερη χρονιά, όπως και αυτή της περιόδου 2019-2020. Είναι τέλος πάντων, ένα επιχείρημα.

Ένα χρόνο μετά, στις 18/05/2022 (και πάλι λίγο πριν από τη λήξη της σχολικής χρονιάς) το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων έστειλε οδηγίες (ενημέρωση ή διαταγή;) σχετικά με τη διαχείριση των απουσιών την τρέχουσα σχολική χρονιά (Αρ. Πρωτ.: 57181/ΓΔ4 ΘΕΜΑ: Ενημέρωση Σχολικών Μονάδων Πρωτοβάθμιας / Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και Ειδικής Αγωγής).

«Κατόπιν ερωτημάτων που αφορούν στη φοίτηση μαθητών/τριών στις σχολικές μονάδες Πρωτοβάθμιας / Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και Ειδικής Αγωγής, σας ενημερώνουμε ότι οι απουσίες οι οποίες έχουν καταχωρισθεί ή θα καταχωρισθούν και δεν οφείλονται σε υπαιτιότητα των μαθητών/τριών αλλά σε αντικειμενικούς λόγους ανωτέρας βίας ή σχολικές αθλητικές δραστηριότητες που διοργανώνονται υπό την εποπτεία και έγκριση του Υ.ΠΑΙ.Θ. π.χ. συμμετοχή σε πανελλήνιους αθλητικούς αγώνες, δεν θα προσμετρηθούν για τον χαρακτηρισμό της φοίτησης των μαθητών/τριών από τον Σύλλογο Διδασκόντων κατά το σχολικό έτος 2021-22»

Να θυμίσουμε ότι αυτή τη χρονιά τα μαθήματα έγιναν δια ζώσης και ότι, παρά τις ερωτήσεις στα πλαίσια κοινοβουλευτικού ελέγχου, που έγιναν από όλα τα κόμματα, για τα κενά εκπαιδευτικών και τις χαμένες ώρες μαθημάτων για διάφορους λόγους, η απάντηση του υπουργείου ήταν ότι οι αναπληρώσεις έγιναν έγκαιρα και όσον αφορά στην κάλυψη των λειτουργικών αναγκών. «…για το σχολικό έτος 2021-2022 έχουν πραγματοποιηθεί προσλήψεις 43.284 εκπαιδευτικών και μελών ΕΕΠ-ΕΒΠ στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Γενική Εκπαίδευση και στην Ειδική Αγωγή ως αναπληρωτών, πλήρους ή μειωμένου ωραρίου, με σχέση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου» και ότι «η αναπλήρωση της απώλειας διδακτικών ωρών ρυθμίζεται από τις διατάξεις της παρ. 8 και 9 του άρθρου 1 της υπ’ αρ. πρωτ. 79942/ΓΔ4/21-05-2019 Υ.Α. (Β΄ 2005)»

Επίσης σύμφωνα με τον γενικό γραμματέα του υπουργείου Παιδείας Αλ. Κόπτση (ΕΡΤ 11/01/2022) «Παρά τις απουσίες 2.300 εκπαιδευτικών δεν χάθηκε ούτε ώρα μαθημάτων».

Όσον αφορά στις απουσίες που αφορούν στις απουσίες των μαθητριών/των που συμμετέχουν σε σχολικές αθλητικές δραστηριότητες που διοργανώνονται υπό την εποπτεία και έγκριση του Υ.ΠΑΙ.Θ., προφανώς δεν γεννάται θέμα δεδομένου ότι καλύπτονται από την παράγραφο 7 του άρθρου 24 της Υ.Α. με αριθμό 79942/ΓΔ4 (ΦΕΚ 2005 τ. Β΄/ 31-05-2019) και δεν χρειαζόταν Υ.Α. για την επιβεβαίωση της. 

Καλοπροαίρετα μπορούμε να δεχτούμε ότι τις δύο προηγούμενες σχολικές χρονιές, που ήταν πράγματι προβληματικές λόγω των παρατεταμένων καθολικών περιορισμών και της τηλεκπαίδευσης, οι «αντικειμενικοί λόγοι ανωτέρας βίας» ως επιχείρημα είχε κάποια βάση. Με όλα όσα υποστηρίζουν οι υπουργοί και τα στελέχη του υπουργείου, για τη φετινή σχολική δεν καταλαβαίνουμε ποιοι  είναι οι  «αντικειμενικοί λόγοι ανωτέρας βίας» που επικαλείται η Υ.Α..

Μήπως είναι το πολιτικό κόστος; Ποιους θέλουν να διευκολύνουν με αυτή την απόφαση και «ρίχνουν το μπαλάκι» στους εκπαιδευτικούς; Η οδηγία αυτή καθιστά αυτόματα την παρουσία στο σχολείο σχεδόν προαιρετική. Με ποιο σκεπτικό προχωράει η ύλη όταν οι μαθητές δεν έχουν υποχρέωση να την παρακολουθήσουν; Μήπως το υπουργείο σκέπτεται να καταργήσει την υποχρεωτική παρουσία των  μαθητών στα σχολεία; Μήπως είναι καλύτερο να δίνουμε την εξεταστέα ύλη από την αρχή της χρονιάς στις μαθήτριες και στους μαθητές και να τους λέμε, ελάτε την τάδε ημερομηνία να δώσετε εξετάσεις; 

Ποιο είναι το σκεπτικό όσων συνέταξαν την υπουργική απόφαση που παρακάμπτει την ισχύουσα νομοθεσία δεν γνωρίζουμε.  Όμως αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι το ο κοινωνικός όσο και ο μορφωτικός ρόλος του σχολείου διαρκώς υποβαθμίζεται. Όπως παρατηρεί ο καθηγητής κ. Γιανναράς «… η λειτουργία των εκπαιδευτικών θεσμών στην Ελλάδα έχει φτάσει στο κατώτατο δυνατό σημείο παρακμιακής. Η έκπτωση είναι τόσο κραυγαλέα, που αποκλείεται να μην την αντιλαμβάνονται τα «κόμματα εξουσίας», οι κυβερνήσεις των τελευταίων σαράντα επτά ετών»  (Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 24.10.2021)

 

 

 Βασίλης  Γκιμίσης –  Μαθηματικός M.Εd. 

 

 

 

Σχετικά με την παρουσίαση του ΙΕΠ για τους διαγωνισμούς PISA του ΟΟΣΑ. 

Το διεθνές πρόγραμμα  PISA (Programme for International Student Assessment), είναι μια μεγάλης κλίμακας έρευνα που κάνει ο ΟΟΣΑ. Κύριος στόχος του Προγράμματος PISA είναι η αξιολόγηση γνώσεων και δεξιοτήτων των δεκαπεντάχρονων μαθητών επειδή οι περισσότεροι μαθητές σε όλο τον κόσμο ολοκληρώνουν την υποχρεωτική τους εκπαίδευση στα 15 τους χρόνια. Τα αποτελέσματα αναλύονται με σκοπό να εξαχθούν συμπεράσματα σε εθνικό επίπεδο. Με βάση τα αποτελέσματα οι χώρες κατατάσσονται σε σχέση με τις άλλες χώρες σε μια προσπάθεια να ανιχνευτεί ο βαθμός αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας του εκπαιδευτικού συστήματος. 

Μελετώντας προσεκτικά την παρουσίαση του ΙΕΠ σχετικά με τους διαγωνισμούς PISA διαπιστώσαμε ότι η παρουσίαση είναι επιλεκτικά εστιασμένη και άκριτα υιοθετημένη. Παρουσιάζουν την έρευνα της PISA ως απολύτως αληθή, χωρίς να αμφισβητήσουν καμία πτυχή της ή/και σε κάποιες περιπτώσεις ερμήνευσαν με διαφορετικό τρόπο ορισμένα από τα συμπεράσματα της έκθεσης. 

Λένε, παραδείγματος χάριν, (γύρω στο 4’:00’’) ότι “αρκετά μεγάλο ποσοστό από μη προνομιούχους μαθητές σε μέρη όπως το Χονγκ Κονγκ, η Σαγκάη, Κορέα και η Φινλανδία πετυχαίνουν κάποιες από τις υψηλότερες βαθμολογίες στο PISA”. 

Όμως, στο PISA η Κίνα συμμετέχει μόνο με περιοχές όπως το Πεκίνο, το Χονγκ Κονγκ, η Σαγκάη, το Μακάο και οι επαρχίες Γκουανγκντόνγκ και Τσιανγκσού στις νότιες και ανατολικές ακτές. Δηλαδή βρίσκονται στις πιο πυκνοκατοιμένες και εύπορες περιοχές της Κίνας. Η επιλογή αυτή δεν είναι καθόλου τυχαία. Είναι πράγματι η Κίνα η καλύτερη χώρα στον κόσμο όσον αφορά στην Εκπαίδευση και μάλιστα πιο πάνω από τη συνήθη πρώτη Σιγκαπούρη (2018); Υπάρχουν πολλοί λόγοι να πιστεύουμε ότι αυτές οι υψηλές βαθμολογίες δεν αντικατοπτρίζουν με ακρίβεια το εκπαιδευτικό σύστημα της Κίνας. H γραμματεία του ΟΟΣΑ ήθελε τόσο πολύ την Κίνα στο πρόγραμμα PISA που επέτρεψε την επιλογή μόνο των πλουσιότερων περιοχών της Κίνας στο πρόγραμμα. Στα αποτελέσματα του 2015 (διαφάνεια 25) έχουν χαρακτηρίσει όλη την Κίνα ως μία χώρα που βρίσκεται στις χώρες με την υψηλότερη βαθμολογία ενώ υπάρχουν έρευνες στις οποίες φαίνεται ότι στις αγροτικές περιοχές της Κίνας μόνο το 15% των δασκάλων ήταν διαπιστευμένοι απόφοιτοι αντίστοιχων σχολών-και σύγχρονων τεχνολογιών και οι ότι διαφορές μεταξύ των βορειοδυτικών αγροτικών περιοχών και των οικονομικά ανεπτυγμένων νοτιοανατολικών περιοχών είναι τεράστιες (McQuaide, 2009, σσ.2-3). 

 

9’:55’’ … οι μαθητές από μη ευνοϊκό περιβάλλον έχουν πρόσβαση στον ίδιο αριθμό εκπαιδευτικών και κάποιες φορές και σε περισσότερους εκπαιδευτικούς απ' ότι οι πιο προνομιούχοι συνομήλικοί τους… 

Είναι πράγματι έτσι; Για ποιους λόγους η Σιγκαπούρη είναι πάντα στις πρώτες θέσεις; Στην πραγματικότητα αυτό συμβαίνει γιατί μεγάλο ποσοστό μαθητών (80% στη δευτεροβάθμια) στη Σιγκαπούρη κάνει ιδιαίτερα μαθήματα, που ξεκινούν ακόμη και από την προσχολική ηλικία.   

(10’:32’’) Στο βίντεο επίσης αφήνεται να εννοηθεί, ότι σημασία για την ποιοτική εκπαίδευση δεν έχει αν μια χώρα είναι πλούσια ή όχι (δηλαδή αν έχει αυξημένες ή μειωμένες δημόσιες εκπαιδευτικές δαπάνες) ούτε καν αν ο αριθμός των μαθητών στις τάξεις είναι μεγάλος ή μικρός, ούτε καν οι μισθοί του εκπαιδευτικού προσωπικού. 

Είναι όμως έτσι τα πράγματα; Στην Ευρώπη τα υψηλότερα ποσοστά δαπανών για την παιδεία τα βρίσκουμε στη Σουηδία (6,9%) τη Δανία (6,3%), το Βέλγιο (6,2%) και την Εσθονία (6%) οι οποίες φαίνεται να καταλαμβάνουν τις πρώτες θέσεις στην κατάταξη της PISA το 2018. Κατά πόσο θεωρείται τυχαίο το γεγονός ότι στο γράφημα 9 της σελίδας 23 (Cumulative expenditure per student over the theoretical duration of studies) όλες οι χώρες -πλην των ΗΠΑ- που δαπανούν περισσότερα από τον μέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ για κάθε μαθητή βρίσκονται στις πρώτες θέσεις του διαγωνισμού 2018 ενώ στην παρουσίαση φαίνεται ότι αυτοί οι δύο παράγοντες να θεωρούνται ασύσχετοι; 

Κάτι ανάλογο βρίσκουμε σε σχέση με την κατάταξη της χώρας και το μισθό των εκπαιδευτικών.  Κατά πόσο μπορεί να θεωρηθεί τυχαίο ότι οι χώρες της Ευρώπης που πληρώνουν καλύτερα τους εκπαιδευτικούς βρίσκονται στις πρώτες θέσεις ενώ η Ελλάδα, που βρίσκεται στη δεκάδα με τους χειρότερους μισθούς ανάμεσα στις χώρες που συμμετέχουν στο διαγωνισμό, βρίσκεται σταθερά κάτω από το μέσο όρο (σ. 59) της επίδοσης όλων των χωρών που συμμετέχουν; Μπορεί οι  μισθοί, όπως λένε οι αναλύσεις να μη συσχετίζονται με το αποτέλεσμα, αλλά η κατάσταση και η διάθεση των εκπαιδευτικών συσχετίζεται με τα αποτελέσματα. 

(10’:19’’) “...τους καλύτερους εκπαιδευτικούς δεν τους βρίσκουμε σε μη προνομιούχα σχολεία, τα οποία απεγνωσμένα χρειάζονται εκπαιδευτικούς με αυξημένα προσόντα…” από που προκύπτει ότι δεν υπάρχουν καλοί εκπαιδευτικοί σε μη προνομιούχα σχολεία; Αντίθετα, βλέπουμε ότι στις χώρες που βρίσκονται ψηλά στη βαθμολογία της PISA δίνουν προτεραιότητα στην ενίσχυση των μη προνομιούχων σχολείων (PISA το 2018).

Τελικά από ότι  καταλάβαμε ο λόγος της δημιουργίας και δημόσιας προβολής της εν λόγω παρουσίασης ήταν αφενός η διαφήμιση των διαγωνισμών PISA του ΟΟΣΑ ενόψει της επερχόμενης διαγνωστικής εξέτασης (τύπου PISA) των τελειόφοιτων των δημοτικών και γυμνασίων λόγω αντιδράσεων και αφετέρου η αποποίηση των ευθυνών της κεντρικής διοίκησης και του κράτους.  

 

 

Γκιμίσης Βασίλης   M.Εd.  Μαθηματικός

 

 

Το παράδοξο των Κέντρων Μελέτης : Υπαρκτά και ανύπαρκτα

 

Τα φροντιστήρια σε παιδιά δημοτικού τα τελευταία χρόνια έχουν αυξηθεί. Οι ταμπέλες των κέντρων μελέτης υπάρχουν σε κάθε γειτονιά των αστικών -κυρίως- κέντρων. Το πρόβλημα έχει διογκωθεί και από τη μεγάλη αύξηση των υποψηφίων μαθητών στις εξετάσεις των πρότυπων σχολείων που φέτος, για πρώτη φορά και χωρίς αιτιολόγηση, διεξάγονται σε περίοδο που τα μαθήματα των δημοτικών σχολείων είναι σε εξέλιξη.     

Πολλοί γονείς διαμαρτυρήθηκαν για την ημερομηνία των εξετάσεων εισαγωγής -έως πέρυσι ήταν στα τέλη Ιουνίου, μετά την ολοκλήρωση των μαθημάτων- γιατί τα παιδιά τους δεν θα έχουν το χρονικό περιθώριο στα παιδιά να προετοιμαστούν επαρκώς, στα φροντιστήρια.

Όμως σύμφωνα με το άρθρο 56 του νόμου 682/1977 «τα φροντιστήρια Δημοτικής Εκπαιδεύσεως» καταργήθηκαν χωρίς να υπάρξει νεότερη ρύθμιση. Ο προκάτοχος της κ. Κεραμέως, κύριος Γαβρόβλου, είχε δηλώσει ότι «Τα Κέντρα Μελέτης, για να το καταλάβει και η κοινωνία μας, είναι ένας όρος που χρησιμοποιούν ορισμένα φροντιστήρια για να δημιουργήσουν εντός των φροντιστηρίων φροντιστήρια για παιδιά του δημοτικού. Αυτά τα φροντιστήρια είναι απολύτως παράνομα. Τελεία, χωρίς αστερίσκους» και ότι  «Σύντομα θα υπάρξει https://www.esos.gr/arthra/72878/yf-paideias-ta-frontistiria-dimotikon-exypiretoyn-praktikes-anagkesΤο περίεργο είναι πως η υφυπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων, κ. Μακρήδηλώνοντας ότι «Τα Κέντρα Μελέτης εξυπηρετούν πρακτικές ανάγκες…» που οφείλονται στις «…σύγχρονες συνθήκες ζωής…» ουσιαστικά παραδέχεται την ύπαρξή τους αλλά δεν είμαστε καθόλου βέβαιοι ότι γνωρίζει την ανυπαρξία του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας τους.  

Η ερώτηση του προέδρου της Ελληνικής Λύσης και βουλευτού Λάρισας από τις 15/10/2019 (αρ. πρωτ. 1286) σχετικά με το θέμα των κέντρων μελέτης δεν έχει ως σήμερα απαντηθεί.

Προφανώς η ύπαρξη εκπαιδευτικών δομών με ανύπαρκτο νομοθετικό πλαίσιο,  δημιουργεί θέματα εποπτείας και ασφάλειας για μαθητές και εργαζόμενους. Σε πολλές περιπτώσεις, οι διδάσκοντες δεν είναι καν εκπαιδευτικοί, καθώς ουδείς ελέγχει τα προσόντα τους.

Όσον αφορά στην οικονομική αντιμετώπιση των κέντρων μελέτης, αν και αναγνωρίζονται ως υπαρκτές επιχειρήσεις, σύμφωνα με το Λογιστικό Σύλλογο Αθηνών  «Τα κέντρα μελέτης μαθημάτων είναι επιχειρήσεις οι οποίες έχουν κατάλληλα διαμορφωμένους χώρους στους οποίους οι μαθητές του δημοτικού προετοιμάζονται στη μελέτη και τις εργασίες των μαθημάτων της επόμενης σχολικής ημέρας κάνοντας χρήση εφόσον το επιθυμούν επιπροσθέτως της υλικοτεχνικής υποδομής και του τεχνολογικού εξοπλισμού του κέντρου (ηλεκτρονικοί υπολογιστές, χρήση διαδικτύου, βιβλίων κ.ά.)» στην ουσία για το ΥΠΑΙΘ είναι ανύπαρκτα. Για το λόγο αυτό ο Σύλλογος Λογιστών εφιστά προσοχή στα μέλη του αφού «…Επισημαίνεται ότι, για τη λειτουργία των κέντρων μελέτης δεν υπάρχει έως την παρούσα χρονική στιγμή συγκεκριμένο θεσμικό πλαίσιο που να ορίζει τις προδιαγραφές λειτουργίας των, το αν δύνανται να αναγνωριστούν ως φορείς που παρέχουν εκπαίδευση και τον αρμόδιο για το λόγο αυτό φορέα.»… « …δεν μπορεί να "διαγνωστεί" το είδος των υπηρεσιών…»  και «…για τον τρόπο έκδοσης αποδείξεων θεωρούνται εκπαιδευτήρια, θα πρέπει να επιβεβαιωθεί από την φορολογική διοίκηση (προς την οποία θα πρέπει να υποβληθεί έγγραφο ερώτημα)…»

Προφανώς υπάρχει άμεση ανάγκη να διαμορφωθεί το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο με το οποίο θα διασφαλίζονται το καθεστώς και οι προϋποθέσεις υπό τις οποίες θα ιδρύονται, αδειοδοτούνται και λειτουργούν τα συγκεκριμένα Κέντρα Μελέτης. Η τακτοποίηση της ανωτέρω παραδοξότητας εκτός των άλλων θα εξασφαλίσει ότι οι διδάσκοντες στα κέντρα μελέτης θα είναι εκπαιδευτικοί και το θεσμικό πλαίσιο της απασχόλησής τους θα είναι απολύτως αντίστοιχο με εκείνο των εκπαιδευτικών οι οποίοι εργάζονται στα Φροντιστήρια και στα Κέντρα Ξένων Γλωσσών. Σε διαφορετική περίπτωση θα πρέπει να κλείσουν. Σε κάθε περίπτωση, το παράδοξο και άκρως Ελληνικό -ως προς την ασάφεια- φαινόμενο των Κέντρων Μελέτης, θα πρέπει επιτέλους να τελειώσει.

Γκιμίσης Β. Μαθηματικός M.Ed.