Ελληνικά εκθέματα στο Μουσείο του Λούβρου: Καμία προσπάθεια διεκδίκησης  

Στο μουσείου του Λούβρου (Musée du Louvre, Παρίσι) εκτίθενται εκθέματα που δημιουργήθηκαν από Έλληνες δημιουργούς σε διάφορες χρονικές περιόδους. Μεταξύ αυτών βρίσκονται κάποια από τα, διεθνώς, πιο αναγνωρίσιμα έργα τέχνης όλων των εποχών όπως η Αφροδίτης της Μήλου και η Νίκης της Σαμοθράκης. Εκτός από αυτά, εκεί βρίσκονται επίσης ένα πλήθος έργων τέχνης που δεν είναι ευρέως γνωστά (10η μετόπη της νότιας όψης του περίφημου Ναού της Αθηνάς στην Ακρόπολη, οι αρχαιότητες από τη Λιγόρτυνα, Μαγεμένες ή Incantadas της Θεσσαλονίκης, ανάγλυφες μαρμάρινες πλάκες από τη Θάσο κ.ά.). Τα εκθέματα εκτός του ότι βρίσκονται εκεί παράνομα, όπως και τα Μάρμαρα του Παρθενώνα στο Βρετανικό μουσείο, δεν φαίνεται να έχουν την προστασία και τη συντήρηση που τους αρμόζει.  Η πρόσφατη «συντήρησή» της έχει υποβιβάσει τη Νίκη της Σαμοθράκης σε ένα λευκό φάντασμα του προηγούμενου εαυτού της (κάτι που θυμίζει τις “παρεμβάσεις” (σκάνδαλο) του  Duveen στα Μάρμαρα του Παρθενώνα). Οι ισχυρισμοί τους περί προστασίας των εκθεμάτων είναι προφανώς ανυπόστατη. 

Μέχρι τώρα δεν έχουν διατυπωθεί επίσημα αιτήματα για τον επαναπατρισμό εκθεμάτων, στο μουσείο του Λούβρου από τις Ελληνικές κυβερνήσεις. Σε ερωτήσεις που τέθηκαν παλαιότερα, στους τότε υπουργούς πολιτισμού, για να υπάρξει παρέμβαση και αίτημα προς το μουσείο του Λούβρου για την επιστροφή συγκεκριμένων εκθεμάτων, η επικρατούσα απάντηση ήταν, ότι η διεκδίκηση επαναπατρισμού των Ελληνικών αρχαιοτήτων που “βγήκαν” παράνομα από τη χώρα τον 19ο αιώνα θα αποδυνάμωνε τα επιχειρήματα της Ελληνικής πλευράς στη διεκδίκηση των Μαρμάρων του Παρθενώνα από το Βρετανικό μουσείο. Θεωρούμε ότι τέτοιου είδους ισχυρισμοί είναι αβάσιμοι και ατεκμηρίωτοι. Δεν καταλαβαίνουμε το σκεπτικό της απάντησης. Η Νιγηρία π.χ. που διεκδικεί την δική της πολιτιστική κληρονομιά, η οποία βρίσκεται διάσπαρτη σε διάφορα μουσεία και ιδρύματα, δεν διεκδικεί μόνο τα εκθέματα που βρίσκονται παράνομα στο Βρετανικό μουσείο αλλά και τα εκθέματα που βρίσκονται στο  Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης στη Νέα Υόρκη,  στα μουσεία της Γερμανίας και αλλού  (25 Βρετανικά ιδρύματα έχουν χάλκινα του Benin μεταξύ αυτών είναι το UK’s Royal Collection, το University of Aberdeen, και το Cambridge University (Cambridge's Jesus College)). 

Κάποια, δειλά, βήματα για επαναπατρισμό της πολιτιστικής μας κληρονομιάς έγιναν από τους δήμους που βρέθηκαν τα εκθέματα (ο Δήμος Σαμοθράκης θα διεκδικήσει την επιστροφή της Νίκης από τον Λούβρο, αίτημα προς υποβολή για την επιστροφή του αγάλματος της Αφροδίτης της Μήλου) αλλά ως σήμερα δεν υπήρξε επίσημο αίτημα από αυτούς τους δήμους. Η επιστροφή, υπό μορφήν δανεισμού, από το μουσείο του Λούβρου της 10ης μετόπης της νότιας όψης του περίφημου Ναού της Αθηνάς στην Ακρόπολη για έκθεση, στην Αθήνα το 2021 για τον εορτασμό των 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση (που ως τώρα δεν έγινε) θεωρήθηκε ότι θα μπορούσε να είναι ένα βήμα για να ανοίξει η συζήτηση περί επαναπατρισμού. Η Ελληνική Λύση πρόσφατα έκανε ερώτηση στο υπουργείου πολιτισμού αλλά η απάντηση αναμένεται να είναι τό ίδιο απογοητευτική με τις προηγούμενες. Προφανώς το Γαλλικό κράτος δεν είναι διατεθειμένο να κάνει από μόνο του κάποια “κίνηση καλής θέλησης” γιατί το θέμα εκτός από την πολιτιστική οπτική έχει και την οικονομική του, που είναι ιδιαίτερα σημαντική. Σε πρόσφατο δημοσίευμα με τίτλο “τα ελληνικά εκθέματα πλουτίζουν το Μουσείο του Λούβρου” διαβάσαμε ότι τα τελευταία 98 χρόνια το γαλλικό κράτος κέρδισε περίπου 720 τρις ευρώ! Για τους παραπάνω λόγους, ακόμη και τώρα το Ελληνικό κράτος πρέπει να αφυπνιστεί και διεκδικήσει αυτά που του ανήκουν γιατί όπως τονίζεται από νομικούς κύκλους η “νομολογική υπομονή” είναι πεπερασμένη. Όσον αφορά στις διεκδικήσεις μέσω της διπλωματικής οδού, αυτές είναι ανύπαρκτες.

 

Γκιμίσης Βασίλης   M.Εd.  Μαθηματικός